زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

بیگانگی منافقان (قرآن)





نَفَق، ايجاد سوراخى در زمین است كه راه رهايى داشته باشد -همانند سوراخ موش‌- پايان يافتن و از بين رفتن. نفاق عبارت است از داخل شدن در شرع و دین از راهى و خروج از آن از راه ديگر، اظهار اسلام با اهل آن و مخفى كردن غير اسلام در درون، ظاهر و باطن متفاوت داشتن، دورویی، ریاکاری.
[۴] فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
نفاق هم در ایمان است، هم طاعات، هم معاشرت با مردم. نفاق اعمّ از ریا است‌ در این مقاله آیات مرتبط با بیگانگی منافقان معرفی می‌شوند.


۱ - بيگانگه با غیرخودشان



منافقان، عناصرى بیگانه با مسلمانان و یهودیان، به رغم ادّعاى مسلمانى و رابطه با یهودیان:
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ تَوَلَّوْا قَوْماً غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ما هُمْ مِنْكُمْ وَ لا مِنْهُمْ وَ يَحْلِفُونَ عَلَى الْكَذِبِ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ‌. آيا نديدى كسانى را كه طرح دوستی با جمعيتى كه مورد خشم خدا بود ريختند؟ اينها نه از شما هستند و نه از آنان! آنها سوگند دروغ ياد مى‌كنند (كه از شما هستند) در حالى كه خودشان مى‌دانند (دروغ مى‌گويند).

۱.۱ - تفسیر آیات


مقصود از «الذين تولوا» منافقان است كه با يهوديان رابطه والايى داشتند.
مى‌فرمايد:" آيا نديدى كسانى را كه با قومى كه خداوند آنها را غضب كرده بود طرح دوستى ريختند"؟! (أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ تَوَلَّوْا قَوْماً غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ‌).
اين قوم" مغضوب عليهم" ظاهرا همان قوم یهود است كه در به همين عنوان معرفى شده، آنجا كه در باره يهود مى‌گويد:
قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذلِكَ مَثُوبَةً عِنْدَ اللَّهِ مَنْ لَعَنَهُ اللَّهُ وَ غَضِبَ عَلَيْهِ‌ ..." بگو آيا شما را از كسانى كه وضعشان از اين هم بدتر است با خبر كنم آنها كسانى هستند كه خداوند آنها را لعنت كرده و مورد غضب قرار داده ..." سپس مى‌افزايد:" اينها نه از شما هستند و نه از آنان" (یهود) (ما هُمْ مِنْكُمْ وَ لا مِنْهُمْ‌).
نه در مشكلات و گرفتاريها ياور شما هستند، و نه دوست صميمى آنها، بلكه منافقانى هستند كه هر روز چهره عوض مى‌كنند، و هر لمحه به شكلى در مى‌آيند.
البته اين تعبير منافاتى با ندارد كه مى‌گويد: وَ مَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ‌:" هر كس از شما آنها را دوست دارد از آنها است" زيرا منظور از آن اين است كه آنها در حكم دشمنان شما محسوب مى‌شوند هر چند حقيقتا جزء آنها هم نباشد.
باز در ادامه همين سخن مى‌افزايد:" آنها براى اثبات وفاداری خود نسبت به شما قسم ياد مى‌كنند اما سوگندى دروغ كه خودشان هم مى‌دانند"! (وَ يَحْلِفُونَ عَلَى الْكَذِبِ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ‌).
اين راه و رسم منافقان است كه پيوسته براى پوشانيدن چهره زشت و منفور خود به سوگندهاى دروغ پناه مى‌برند، در حالى كه عملشان بهترين معرف آنها است.

۲ - پانویس


 
۱. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۵، ص ۱۷۷، «نفق».    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۵۰۲، «نفق».    
۳. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ج ۱، ص ۶۱۸، «نفقت».    
۴. فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
۵. نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، ج ۲، ص ۴۲۴.    
۶. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۴.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه،ج۲۳، ص۴۵۶.    
۸. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج ۴، ص ۴۹۵.    
۹. آیه ۶۰ سوره مائده    
۱۰. آیه ۵۱ سوره مائده    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه،ج۲۳، ص۴۵۷-۴۵۸.    


۳ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۹۲، برگرفته از مقاله «بیگانگی منافقان».    


رده‌های این صفحه : موضوعات قرآنی | نفاق




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.